Page 4 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY

1. Ön Söz

Tarihe ve dünyaya damgasını vuran bilim adamlarının arasında nedense aklımıza
hep batıdaki bilim adamları gelmektedir. Fakat doğu tarafına yani İslam coğrafyasına
baktığımızda batıdaki bilim adamlarının çalışmalarına zemin hazırlamış oldukça fazla bilim
adamı yetişmiştir. Bu bilim adamları sadece yetişmekle kalmayıp bütün dünyaya yüzlerce
eserlerini bırakmışlardır. Günümüz dünyasının ulaştığı uygarlık düzeyi, insanlığın asırlar
boyu süren etkileşimi ve daha iyiye yönelik olan ortak arayışının ürünü sayılmalıdır. Özellikle
bilim ve teknoloji alanında başarılanlar, belli bir coğrafya ya da kültüre mâl edilemez; aksine
insanlığın bugün vardığı nokta farklı tarihsel dönemlerin, farklı uygarlıkların ufuk açan
yenilikler kattığı akla ve bilgiye verilen öneme paralel olarak gelişen bir düşünce yapısının
birikimidir. Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler ancak böyle bir anlayışla evrensel birer
kazınım olarak görülebilirler. İslam medeniyeti de, bilim ve teknoloji alanlarında büyük
atılımlar gerçekleştiren ve bugün insanlığın ortak hafızasında yer etmiş önemli bilim
adamları yetiştirmiştir. Astronomi, geometri, matematik, tıp, mimarlık, simya, kimya ve başka
birçok alanda kaydedilen gelişmelerle İslam dünyası, tüm insanlık için büyük bir bilimsel
canlanmanın öncülüğünü yapmıştır. Gelin şimdi dünya bilimine katkıda bulunmuş İslam
dünyasının en ünlü bilim adamlarından bazılarını birlikte hatırlayalım.

Evliya Çelebi, 40 yılı aşkın süre boyunca Osmanlı topraklarını gezmiş, gördüklerini
ise dünyaca ünlü eseri olan "Seyahatnamesinde” toplamış halk bilimci gezgindir. Evliya
Çelebi'nin ömrünü verdiği bu çalışması dünyaca ünlü çalışma olmakla birlikte, yazılışından iki
yüzyıl sonra, ancak 1896 yılında Arap harfleriyle basılabilmiştir. Çelebi, seyahat ettiği bütün
yerlerin, tarihine, halkının özelliklerine, diline, dinine, kıyafetlerine, sanatlarına, gündelik
yaşamlarına, mutfaklarına, coğrafyasına ve sanat tarihine dair muazzam bilgiler vermiştir.
Bu çalışması "Biyografya romanı" olarak nitelendirilmiş ve toplamda 10 ciltte toplanmıştır.

İbn-i Sina, tıp, psikoloji, farmakoloji, jeoloji, fizik, astronomi, kimya ve felsefe alanında
bir deha ve bilim adamıdır. Aynı zamanda "Avicenna" adıyla ve "El- Kanun" (Canon) kitabıyla
tıbba yapmış olduğu büyük katkıdan dolayı tüm dünyaca "Modern Tıbbın Babası" olarak
tanınır.

Kaşgarlı Mahmud, Türk dilbilimiyle ilgili dünyaca ünlü çalışması "Divânu Lügati't-
Türk" ile tanınır. Kaşgarlı Mahmud'un ömrünü verdiği bu çalışması "Türk Sözlüğünün Divanı"
anlamına gelmektedir. Bu çalışma sadece ilk Türk sözlüğü olmamış aynı zamanda İslamiyet
öncesi Türk edebiyatını, tarihini, coğrafyasını, folklorunu, mitolojisini aydınlatan ansiklopedik
bir çalışma olmuştur. Ve daha bunlar gibi niceleri…

2019 Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı kapsamında İlçe Milli Eğitim Müdürlüğümüz tarafından
ortaya konulan bu eser, alanında bir ilk olma ve bilgiye ve bilginin sahibine erişim noktasında
bir kolaylık sağlaması hasebiyle önemli bir çalışma olarak karşımıza çıkmaktadır. Ben bu
vesileyle, “Müslüman Bilim Adamları Atlası’nı” hazırlayan komisyon üyelerine, İlçe Milli
Eğitim Müdürümüze, eserin çoğaltılmasına vesile olan Fatsa Belediye Başkanımıza canı
gönülden teşekkür ederim. Eserin tüm insanlığa faydalı olmasını temenni ederim.

Ömer Lütfi YARAN
Fatsa Kaymakamı