Page 45 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY

Fatih'in hocası, mutasavvıf, tabip ve şair. Tarihte ilk defa hastalıkların mikroplardan
meydana geldiğini belirten bilim adamı.

Asıl adı Şemseddin Muhammed bin Hamza'dır. 1390 yılında Şam'da doğdu.
Henüz yedi yaşında iken babasıyla birlikte Anadolu'ya gelmiş ve Samsun'un ilçesi Kavak'a
yerleşmiştir. İyi bir tahsilin ardından Osmancık Medresesi'ne müderris olmuştur. Başta İslâmi
ilimler olmak üzere tıp, astronomi, biyoloji ve matematik alanında çalışmalar yaptı. Tıp
alanında Türkçe yazdığı Mâddetü'l-Hayât ve Arapça yazdığı Hall-i Müşkilât ile Risâletü'n-
Nûriyye adlı tasavvuf kitapları bilinen ünlü eserleridir.

Tıp alanında önemli çalışmalar yaptı. Pek çok hastalıkların tedavisinde gösterdiği
başarılar nedeniyle kendisine Lokman-ı Sânî (İkinci Lokman) denilmiştir. Tarihte ilk olarak
hastalıkların mikroplardan meydana geldiğini söyleyerek Pastör'den tam 400 sene önce
"mikrobu keşfeden ilk tabip" olmuştur. İstanbul'un Fethi'nden önce iki defa Edirne'ye Fatih'in
yanına gelmiştir. İlkinde Kazasker Çandaroğlu Süleyman Çelebi'yi, diğerinde Fatih'in
kızlarından birini tedavi edip iyileştirmiştir.

Akşemseddin, İstanbul'un kuşatmasının en sıkıntılı anlarında Fatih'e fethin yakın
olduğunu belirterek sabredip gayret göstermesi gerektiğine dair mektuplar yazdı. Hayatının
son yıllarını Göynük'te geçiren Akşemseddin, 1459 yılında burada vefat etmiştir. Türbesi
Göynük'tedir.