Page 13 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY

Batı'da "Alfraganus" diye tanınmaktadır. Günümüzde Özbekistan sınırları içinde kalan
Fergana'da doğduğu tahmin edilen Fergânî bir süre sonra buradan ayrılarak dönemin bilim
ve kültür merkezi olan Bağdat'a yerleşmiştir.
Gerçekleştirdiği iki önemli mühendislik çalışmalarından ilki, Nil Nehri'nin yükseliş ve
alçalışlarını tespit eden bir ölçü aleti olan Nil Mikyası'nın yapımıdır. İkincisi ise Caferiye
şehrinin ortasından geçen ve hem şehrin su ihtiyacını karşılayan hem de tarım arazilerinin
sulanmasını sağlayan Caferiye Kanalı'nın yapımıdır.

İslâm dünyasında gökbilim üzerine kapsamlı bir risale yazan ilk bilgindir. O, bilim
tarihinde Güneş'in de bir yörüngesinin bulunduğunu ve kendi etrafında batıdan doğuya
doğru döndüğünü söyleyen ilk kişidir. Geliştirdiği yöntemle 842 yılında gerçekleşen Güneş
tutulmasının zamanını önceden tespit etmiştir.

Yazmış olduğu iki eseri Batı dünyasında "Elementa Astronomica" ismiyle bilinir. Bu
eserler XII. ile XVI. yüzyıllar arasında Avrupa'da ve İslâm dünyasında gökbiliminin gelişimini
önemli ölçüde etkilemiştir.

EBÜ’L-ABBÂS AHMED B.
MUHAMMED B. KESÎR
EL-FERGÂNÎ