Page 23 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY

Batlamyus'tan sonra sabit yıldızların incelenmesi ve bunların kozmografik
kataloğunun hazırlanmasında önemli rolü olan Abdurrahman es-Sûfî, ilim âleminde daha
çok bu alandaki başarılarıyla tanınmaktadır. Kitâbü Suveri'l-kevâkibi's-sâbite adlı eserinde
Batlamyus'un el-Mecistî'de ele aldığı kırk sekiz yıldız takımındaki yıldızları incelemiştir.
Önce her yıldız takımındaki bütün yıldızları tanıtmış, bunların gökyüzündeki konumları,
büyüklükleri (parlaklıkları) ve renkleriyle ilgili görüşlerini ortaya koyduktan sonra el-
Mecistî'de geçen yıldız isimlerinin Arapça karşılıklarını vererek İslâm astronomi ilminin
terminolojisini meydana getirmiştir. Bu terimler daha sonraki Islâm ve Batı astronomları
tarafından kullanıldığı gibi bunlardan doksan dördü modern astronomi literatürüne de
girmiştir.

Abdurrahman es-Sûfî, her yıldız takımının bir defa gökyüzünde görüldüğü, bir defa
da gökküresinde görüleceği tarzda resmini çizmiş, daha sonra her yıldızın boylam, enlem,
büyüklük ve rengini vererek yıldız kümelerine göre bir cetvel (katalog) meydana getirmiştir.

Abdurrahman es-Sûfî'nin astronomi aletlerinin ve enstrümantal tekniklerin
geliştirilmesinde de önemli yardımları olmuştur. İbnü'l-Kıftî, 1043 tarihinde, onun tarafından
yapıldığı rivayet edilen üç bin dirhem (10 kg kadar) ağırlığında gümüş bir gökküresinin
Kahire'de bulunduğunu kaydetmektedir. O yaptığı düzenlemelerle usturlapların ölçme
hassasiyetini de arttırmıştır.

EBÜ’L-HÜSEYN ABDURRAHMÂN
B. ÖMER B. MUHAMMED B.
SEHL ES-SÛFÎ