Page 30 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY

Büyük bir Türk dil bilgini olan Kâşgarlı Mahmud, Barsgan'da doğmuş, oradan
ailesiyle birlikte Kâşgar'a göç etmiştir. Soyu Karahanlı Hanedanlığına dayanmaktadır.
Karahanlıların elindeki birçok yeri gezip görmüş, çeşitli Türk topluluklarının dillerini,
geleneklerini, göreneklerini incelemiştir. Bu arada Arapça ve Farsça öğrenmiş, daha sonra
da Bağdat'a gitmiştir. Dîvânü Lügâti't-Türk'ü 1072-1074 yılları arasında burada yazmış ve
Abbâsî halifesi Muktedî-Biemrillâh'a sunmuştur.

Araplara Türkçeyi tanıtmak ve Türkçenin de Arapça gibi zengin bir dil olduğunu
kanıtlamak amacıyla yazılan Dîvânü Lugâti't-Türk yalnızca bir Türkçe sözlük değil, o dönemin
Türk dünyasına ilişkin çok yönlü bilgiler içeren bir ansiklopedi niteliğindedir. Doğu Türkistan
ile Maveraünnehir arasında yaşayan Türk topluluklarının dillerinden, edebiyatlarından,
toplumsal yaşayışlarından, yerleşim biçimlerinden, coğrafi dağılımlarından söz edilen eserde,
o dönemdeki Türk dünyasını gösteren çok önemli bir de harita yer alır. Dîvânü Lugâti't-
Türk'ün bulunup yayımlanması bilim dünyasında geniş yankılar yaratmış, birçok uzman
sözlükte yer alan sözcükler, deyimler, ağıtlar, şiirler, atasözleri üstüne ayrı ayrı çalışmalar
yapmıştır. Türk dili araştırmaları yeni boyutlar, yönelimler kazanmıştır.