Page 32 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY
P. 32
Abdurrahmân el-Hâzinî, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın veziri Ebü'l-Hüseyin Ali
bin Muhammed el-Mervezî'nin Bizans asıllı bir kölesiydi.Hâzini, sahibinin Merv'deki sarayında
hazinedarlık yapması sebebiyle bu isimle anıldı.
Hâzini; kimya, fizik, matematik, felsefe ve astronomi bilimleriyle ilgilenen, İslâmi
değerlere bağlı bir bilim adamıydı. Oldukça önemli bilimsel tespitlerde bulundu ve bu
tespitler, günümüz biliminin gelişmesine önemli katkılar sağladı.
Hâzinî'nin tespitlerinden en dikkat çekici olanı ise yerçekimi ile ilgili olandır.
Newton'dan 500 yıl önce "her cismi yerkürenin merkezine doğru çeken bir güç" olduğunu
söyledi. Roger Bacon'dan bir asır önce de, Dünya'nın merkezine yaklaştıkça suyun
yoğunlaştığı fikrini ortaya attı.
Batılı bilim adamları tarafından dinamik, hidrostatik ve akışkanlar mekaniğinin
öncüsü ve üstadı kabul edilen Hâzinî, sekiz asır önce bir cismin, düşük yoğunluklu havada
ağırlık kazandığını, yoğun havada veya suda ise ağırlığının azaldığını (temel kaldırma kuvveti
ilkeleri) keşfetti.
EBÜ’L-FETH
ABDURRAHMÂN
MANSÛR EL-HÂZİNÎ