Page 67 - Müslüman_Bilim_Adamları_Atlası-2022 DİKEY

kesin ölçümlere ulaşmayı hedeflediler. Halife Me'mun, Astronomi Evvela aletleri birçok Alman misafirime gösterdim. Büyük bir dehşet
tarihinde, gerçek anlamda gözlemevi kuran ilk kişidir. Halife'nin içerisine düştüklerini gördüm. Bana hemen hemen hepsi aynen şu
görevlendirdiği Astronomlar, bir derecelik boylam uzunluğunu suali sordular:
tespit etmeye çalıştı. Suriye ve Irak ovalarında ölçümler yaptılar
ve bir derecelik boylam uzunluğunun 56 2/3 ve 57 mil arasında "Peki, Müslümanlar bilimde bu kadar ileri olduklarına göre,
olduğunu tespit ettiler. Bu, bugünkü ölçüm değerlerine çok yakın neden bugün bu kadar geriler?" Demek ki müze insanlar üzerinde
bir değer olarak kabul ediliyor. Büyük Astronomi Tarihçisi Carla bir kırbaç tesiri uyandırıyor. Geçen günlerde bana bir Alman'dan
Alfonso Nallino, bu ölçümün bilimsel ilk ciddi yeryüzü ölçümü mektup geldi. Mektupta diyor ki:
olduğunu, bundan yüz yıl kadar önce belirtmişti. 16. ve 17. yüzyılda
Fransızlar bunu taklit etmeye çalıştılar. Müslümanların ulaştıkları Biz Yunan bilginleri tarafından icat edilen aletler üzerinde
neticeleri biliyorlardı ve buna rağmen: "Biz bu neticeye vardık." çalışıyoruz. Öğrendiğimize göre, sizin bir müzeniz varmış. Acaba
diyorlardı. Hâlbuki onların çalışma tarzı, (kendilerini) böyle bir aletlerin İslâm dünyasındaki tekâmüllerine dayanarak müzemizi
neticeye götüremezdi. Usturlap, Yunanlıların keşfettiği bir alettir. nasıl zenginleştirebiliriz?
Ama Yunanlıların keşfettikleri alet çok basit bir aletti. Müslümanlar
onu MS 8. yüzyılda tanıdılar, geliştirdiler, öyle bir hâle getirdiler O zat kendi icat ettikleri aletlerin, Müslümanların
ki, bu aletle 28 astronomik ödev başarılıyor. Bu 10. yüzyıldan buluşu olduğunu hiç aklına getirmedi. Müslümanların sadece
itibaren Avrupalılara intikal etti. Avrupalılar 16. yüzyıla kadar, şekil Yunanlıların aletlerini geliştirdiklerini zannediyordu. Maalesef
bakımından güzel usturlaplar icat ettiler. Fakat astronomik hizmet bizim İnsanlarımızın da bir kısmı bu kadar çok aletin Müslümanlar
bakımından Müslümanların yaptığı usturlapların düzeyine Avrupa'da tarafından icat edildiğini düşünemiyorlar. İslâm Bilim Tarihi Üzerine
hiçbir zaman ulaşılamadı. Tespitler ve Oryantalist Tezler, Bilimler Tarihiyle yaklaşık 60 yıldır
uğraşıyorum, bende gelişen tahayyül: "Ben medeniyet tarihini bir
Ben, umumiyetle coğrafya tarihiyle uğraşmaya başladığımda bütün olarak kabul ediyorum. Bu, bütün insanlığın müşterek malıdır.
şu suali kendi kendime soruyordum. Diyordum ki: "Müslümanlar Bizler, Yunanlılar ve bugünkü modern Avrupalılar modern teknolojiyi
Astronomide, Matematikte, diğer ilimlerde bu kadar ileri oldukları geliştirmişlerse, o başka bölgelerde
hâlde neden bunlar Avrupalılar gibi koordinatlara, enlem- yaşayan insanların da bu süreçte katkısı vardır. Ben Bilimler
boylam derecelerine dayanan haritalar yapmadılar?” Ben birçok Tarihine böyle bakıyorum." Ama bu Bilimler Tarihi ise başlangıç
oryantalisti hocalarım olarak kabul ediyorum, onlardan çok şey olarak Mısırlıları kabul ediyor. Babillileri de kabul etmeye başladı
öğrendim. Matematik Coğrafyasının önemini oldukça iyi bildikleri ama Müslümanların bir şeyi icat ettiğini söylediğinizde hemen
hâlde Avrupalı oryantalistler, benim hocam olan oryantalistler, hücuma geçiyorlar! Yani Müslümanların bilime katkısını hâlâ
Müslümanların bizzat harita sahasındaki başarılarını bilmiyorlardı. kabul etmiyorlar. Aslında bizim Türklerin bir kısmı da kabul
Bugünkü dünya haritasını tanıtan kültür dünyası İslâm kültür etmek istemiyor! Gerçekten enteresan, inanmak istemiyorlar.
dünyasıdır, diyorum. Eskiden ben de yanlış düşünüyormuşum, şu Almanya'da Müslümanların Bilimler Tarihindeki yerini bilen insanlar,
sonuca vardım: Müslümanlar, İlimler Tarihinde herkesin bildiği Türkiye'de bilenlerden sayıca fazla. Alman bir felsefeci hanım
büyük matematikçiler ortaya çıkardılar, astronom yetiştirdiler. Sigrid Hunke, "Batı'nın Üzerine Doğan Allah'ın Güneşi" kitabının
sahibi, okudunuz mu, bilmiyorum? Şu noktaya gelmek -istiyorum.
Matematiksel coğrafyayı kim icat etti biliyor musunuz? Almanlar, aslında Türklerden çok daha iyi biliyorlar Müslümanları.
Bîrûnî... Müslümanlar 9.yy'da coğrafyaya müthiş bir giriş yaptılar. Ama buna rağmen inkâr edenlerin sayısı da çok. Bundan 14 ay
Bunları herkes biliyor, İlimler Tarihi de bir dereceye kadar kabul evvel Alman televizyonlarından biri "Dünyanın Mucizeleri" adlı
ediyor bunu. Fakat Müslümanların Coğrafya sahasında, dünya bir programda, bizim müzenin 30 dakikalık kısa bir filmini yaptı.
haritasını yapma hususunda, bu kadar İleri gittikleri bilgisi maalesef Programın yapımcısı, bu programdan dolayı ölüm tehditleri aldı.
bugüne kadar müdafaa edilmiş değildir. Dediklerimi, müzemde, Bize tehdit gelmedi ama o adamcağız: "Bu işe girerseniz hayatınız
gözlerinizle görmeye ne dersiniz? Yıldızların konumlarını kullanarak tehlikeye girer!" diye tehditler aldığını bize anlattı. Alman bilginlerin,
zaman ölçmeyi, boylam ölçümünü ve yıldızların konumunu İslâm bilginlerinin başarılarını tanıma hususundaki bilgilerimizin
belirlemeyi sağlayan, astronomik ölçümler yapmaya yarayan alet. gelişmesinde çok büyük katkıları vardır. Ama öbür tarafta da böyle
bir taassup var!